FERHAT İLE ŞİRİN EFSANESİ...

FERHAT İLE ŞİRİN'İN MEZARINDAKİ BÜYÜK SIR!Ferhat ile Şirin hikayesi


AMASYA'DAKİ FERHAT İLE ŞİRİN MEZARI

   

Hüsrev - ü Şirin, ya da Ferhat ile Şirin adlarıyla İran'lı ve Türk divan şairlerince mesnevi biçiminde yazılmış olan bu halk öyküsü, Orta Asya, Azerbaycan, İran, Türkiye ve Balkanlar'da ülkelere ve yörelere göre bazı değişikliklere uğramış olarak yüzyıllardır anlatılmaktadır. (Khusraw o Shirin: 1177 - 1181)

Amasya ve Gaziantep - Sakçagözü'nde bulunan figürler Anadolu'da geçen haliyle Ferhat İle Şirin'in Amasya ile ilintisi bulunmaktadır. Öykünün en eski Türkçe baskısı 1854 yılında, yeni harflerle de 1930 yılında yayımlanmıştır.

Ferhad, çalışırken Şirin'i görür ve ona âşık olur. Sarayları süsler, ve fırçasından dökülen zarafetin Şirin'e olan duygularının ifadesi olduğu söylenir.

Mehmene Bânu da Ferhad'ı sevmektedir, bu nedenle Şirin'le evlenmesini istemez, karşı çıkar.

Ferhad bir gezi sırasında Amasya kentinin hükümdarı Hürmüz Şah ile tanışır. Hürmüz Şah Ferhad'ın başına gelenleri dinleyince onu yanına alır.Birlikte Erzen'e giderler. Hürmüz Şah, Şirin'i Ferhad için Mehmene Bânu'dan ister. Mehmene Bânu karşı çıkınca iki hükümdar birbirlerine savaş açarlar. Savaş sırasında Hürmüz Şah'ın oğlu da Şirin'e âşık olur. Savaş sonunda yenilen Mehmene Bânu her şeyi bırakarak kaçar. Şirin Amasya'ya getirilir. Oğlunun da Şirin'e âşık olduğunu öğrenen Hürmüz Şah güç durumda kalır. En sonunda Ferhad'a başarılması imkansız bir iş verir ve bu işi başarması koşuluyla Şirin'e kavuşabileceğini söyler. Ferhad, Amasya yakınlarındaki bir dağı delecek ve kente oradan su getirecektir.ve ancak bu işi başarırsa Şirin'le evlenebilecektir. Ferhad büyük bir coşku ile işe koyulur ve bir süre sonra işin sonuna yaklaşır. Ferhad'ın bu işi başaracağını anlayan Hürmüz Şah, çalıştığı bir dağda Ferhad'a yaşlı bir kadınla Şirin'in öldüğü haberini yollar. Bu yalan habere inanan Ferhad, Şirin'in ölüm acısına dayanamaz ve dağları deldiği gürzünün canına kıymak amacıyla havaya fırlatır ve yere düşen gürzün altında intihar eder.Ferhad'ın ölüm haberini alan Şirin de bir hançerle kendini öldürür. İki sevgiliyi yan yana gömerler.  Ferhad ile Şirin'in mezarı Bir söylence niteliği kazanan bu öyküye göre her bahar Ferhad'ın mezarı üstünde kırmızı bir gül, Şirin'in mezarı üstünde beyaz bir gül ve iki gülün arasında da bir diken biter. Ferhad ile Şirin'i sonsuza kadar ayıran bu diken kimine göre Mehmene Bânu, kimine göre Ferhad'a yalan haberi getiren yaşlı kadındır.

Ferhat, nakkaşlık yapan, Şirin'e sevdalı yiğit bir delikanlıdır. Saraylar süsler, fırçasından dökülen zarafetin Şirin'e olan duygularının ifadesi olduğu söylenir.
Amasya Sultanı Mehmene Banu'ya, kız kardeşi Şirin için, dünürcü gönderir Ferhat. Sultan; Şirin'i vermek istemediği için olmayacak bir iş ister delikanlıdan. " Şehir'e suyu getir, Şirin'i vereyim" der, demesine de su, Şahinkayası denen uzak mı uzak bir yerdedir.
Ferhat'ın gönlündeki Şirin aşkı bu zorluğu dinler mi? Alır külüngü eline, vurur kayaların böğrüne böğrüne. Kayalar yarılır, yol verir suya. Zaman geçtikçe açılan kayalardan gelen suyun sesi işitilir sanki şehirde.
Mehmene Banu, bakar ki kız kardeşi elden gidecek, sinsice planlar kurarak bir cadı buldurur, yollar Ferhat'a. Su kanallarını takip edip, külüngün sesini dinleyerek Ferhat'a ulaşır. Ferhat'ın dağları delen külüngünün sesi cadıyı korkutur korkutmasına da, acı acı güler sonra da. "Ne vurursan kayalara böyle hırsla, Şirin'in öldü. Bak sana helvasını getirdim" der. Ferhat bu sözlerle beyninden vurulmuşa döner. "Şirin yoksa dünyada yaşamak bana haramdır" der. Elindeki külüngü fırlatır havaya, külüng gelir başının üzerine bütün ağırlığıyla oturur. Ferhat'ın başı döner, dünyası yıkılmıştır zaten "ŞİRİN !" seslenişleri yankılanır kayalarda.
Ferhat'ın öldüğünü duyan Şirin, koşar kayalıklara bakar ki Ferhat cansız yatıyor. Atar kendini kayalıklardan aşağıya. Cansız vücudu uzanır Ferhat'ın yanına.
Su gelmiştir, akar bütün coşkusuyla, ama iki seven genç yoktur artık bu dünyada. İkisini de gömerler yan yana. Her mevsim iki mezarda da birer gül bitermiş, sevenlerin anısına, ama iki mezar arasında bir de kara çalı çıkarmış. İki sevgiliyi, iki gülü ayırmak için.

FERHAT SU KANALI (AMASYA)

     Ferhat Su Kanalı

     Geç Hellenistik - Erken Roma dönemine ait olan bu kanal, antik Amasya kentinin su ihtiyacını karşılamak üzere, kayalar oyulup tüneller açılarak, yer yer duvar örülerek ve arazi eğimine uygun, terazi sistemine göre yapılmıştır.
"Ferhat Su Kanalı" adı da verilen bu kanallar, 6 km uzunluğundadır. Kanalın, Ferhatarası mevkiinde, karayoluna paralel olan yaklaşık 2 km uzunluğundaki bölümü dışarıdan kolayca izlenebilmektedir.
Ferhat dağının eteklerinde bulunmasından dolayı, ünlü halk hikayesi Ferhat ile Şirin'e atıfta bulunulmuştur.

     Efsaneye göre Ferhat, Persler döneminde yaşamış ünlü bir nakkaştır. Sultan Mehmene Banu'nun kız kardeşi Şirin için yaptırdığı köşkün süslemelerini yaparken Şirin'i görür ve birbirlerine sevdalanırlar. Ferhat, Sultan'a haber salarak Şirin'i istetir. Sultan, kız kardeşini vermek istemez. Ferhat'ı oyalamak için Elma Dağı'nı delip şehre su getirmesini şart koşar. Ferhat, sevdanın verdiği aşkla dağları delmeye başlar. Mehmene Banu, dağı delip suyun akacağı kanalı tamamlamak üzere olan Ferhat'ın yanına yaşlı dadısını göndererek, Şirin'in öldüğü haberini ulaştırır. Ferhat, bu acı haber üzerine, elinde tuttuğu külüngü havaya atar, düşen külünk Ferhat'ın başına isabet eder ver Ferhat orada ölür. Ferhat'ın acı haberini alan Şirin korku ve heyecanla olayın geçtiği kayalığa gelir.Ferhat'ın öldüğünü görünce bu acıya dayanamaz ve kayalıklardan aşağı yuvarlanarak, orada can verir. Her iki sevgiliyi, can verdikleri kayalıklarda yan yana gömerler.

     Derler ki, her bahar iki mezar üzerinde iki gül bitermiş. Tam birbirlerine kavuşmak üzereyken, mezarların ortasında bir kara çalı peyda olur, iki gülün kavuşmalarını engellermiş.

                             

FERHAT'IN DAĞI DELDİĞİ GERÇEK Mİ?
İŞTE FOTOĞRAFLAR:











 

VİDEO

*

Ferhat ile Şirin'in heykeli dikildi

  
    
   Amasya Belediyesi tarafından yaptırılan Ferhat ile Şirin Müzesi çevre düzenlemeleri tamamlanıyor. Yapılan çalışmaları bütünleyen bir de Ferhat ile Şirin'in ölümlerini betimleyen büyük bir heykel de Ferhat Dağı'na dikildi.
   Konu ile alakalı olarak Belediye Başkanı Cafer ÖZDEMİR,  (İHA) İhlas Haber Ajansı'na verdiği ropördajda heykel ve diğer çalışmaları değerlendirdi. Konu hakkında şu değerlendirmelerde bulundu; "Ferhat’ın Şirin’e kavuşmak için şart koşulduğu su kanalını kazdığı dağın üzerine Ferhat ile Şirin’in 5 metre uzunluğundaki heykellerini yaptırttık diyen ÖZDEMİR "Ferhat’ın öldüğünün söylenmesi üzerine Şirin’in kayadan kendini atmasını, ardından Ferhat’ın da külüngünü havaya fırlatıp intihar etmesini simgeleyen heykellerin ilgi gördüğünü" söyledi.
     Heykeller hakkında çoğu olumlu olmak üzere olumsuz tepkiler de aldıklarını anlatan Özdemir, “Genel ekseriyete baktığımız zaman, insanların dikkatini çeken, insanların buradaki kültür varlığının farkında olacakları bu heykelin güzel olduğu daha çok söyleniyor” dedi.
     Ferhatarası mevkisinde kamulaştırma yaptıkları 8,5 dönümlük alan üzerinde yaklaşık bir yıl önce yapımına başlanan Aşıklar Müzesi’nin içerisindeki çalışmaların tamamlanmasının ardından hizmete gireceğini söyleyen Cafer Özdemir, “Romeo Juliet’den, Ferhat ile Şirin’e, Mihrimah Hatun ile Mimar Sinan’ın aşkından, Mevlana’nın ilahi aşkına birçok konuyu içeren tematik müzemiz olacak. Kültür merkezi ile nikah salonumuzun da olacağı müzede Ferhat ile Şirin, Kerem ile Aslı, Leyla ile Mecnun gibi nostalji yaşamak isteyen insanlarında burada nikahlarını kıyacağız” diye konuştu.
Yer altına konuşlanan müzenin kanaldan günümüze kadar gelebilen bölümlerin görselliğini kapatmadığını vurgulayan Özdemir, müzenin Amasya’nın kültür turizmine  yeni bir halka olacağını kaydetti.