DİVANÛ LÛGATİ'T TÜRK


Millet kütüphanesi (istanbul)- Ali Emiri Arabi bölümü
 4910 no da kayıtlı orjinal yazma nüshasıdır!
Diyarbakır eşrafından Seyyid Ali Emiri efendinin Türkolojiye ve Türk Milletine en büyük hediyesidir!



Divânü Lûgâti't-Türk, çeşitli Türk boylarından derlenmiş bir ağızlar sözlüğü niteliğini taşımaktadır. Bununla birlikte yapıt, yalnızca bir sözlük olmayıp Türkçenin XI. yüzyıldaki dil özelliklerini belirten, ses ve yapı bilgisine ışık tutan bir dilbilgisi kitabı; kişi, boy ve yer adları kaynağı; Türk tarihine, coğrafyasına, mitolojisine, folklor ve halk edebiyatına ilişkin zengin bilgiler içeren, aynı zamanda döneminin tıp bilgileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi veren ansiklopedik bir yapıt niteliğindedir.
Divânü Lûgâti't-Türk bizim için yalnız dil tarihi bakımından değil; ayrıca, Türk tarihi, coğrafyası, edebiyatı, mitolojisi, folkloru, etnografyası, uygarlığı bakımından da çok değerli bir kaynaktır.

KAYNAK





Cömertlikte eli açık, ihsanda merhametli Allah'a hamd olsun. O ki, en sağlıklıların hasta, hitabeti en kuvvetlilerin konuşmaktan aciz oldukları bir devirde, haram ile mubahı açıkça belirten ayrıntılı bir izahla, Vahiyle birlikte Cebrail'i Allah Yolunun yolcusu olan, Mürşidi ve Kandili yücelten Muhammed'e (Allah'ın salat ve selamı onun, ailesinin ve şerefli neslinin üzerine olsun) gönderdi. İmdi, kul Mahmud ibn el-Hüseyin ibn Muhammed (el-Kaşgari) der ki:
1072 senesinde yazımına başlanan Kitabu Divani Lugati't-Türk bu sözlerle açılır. Asya içlerinden Anadolu'ya kadar uzanan coğrafyada dağınık bir biçimde yaşayan ve gün geçtikçe dünya sahnesinde etkilerini arttıran bu insanların kim olduğu sorusuna bir yanıt olarak yazılan kitap tüm Türk ve Türkmen lehçelerini biraraya getirmek amacıyla çıktığı yolunda, bu halkların yaşayışlarının, inançlarının, mitlerinin ve tarihlerinin tanığı olmuştur. Sayıları "sadece Cenab-ı Hak tarafından bilinebilecek" bu kavimlerin, alt-kavimlerin, kollar ve ailelerin kullandıkları sözcükler ve dillerini inşa ettikleri kaideler ve ilkeler Arapça lügatlarındaki tertip çerçevesinde aktarılmış ve alimane bir terkiple sunulmuştur. Divanü Lugati't-Türk adıyla maruf bu eserin yeni bir Türkçe çevirisinin yapılması ve bu gizli hazinenin Arapça bilmeyen okuyucu için yeni bir düzen içinde sunulması şiarıyla yayınevimiz işe koyuldu. Mahmud el-Kaşgari'nin özgün eseri Arapça dilbilgisine ait sözcük özellikleri uyarınca sınırları çizilmiş sekiz kitaptan oluşur; her kitap, sözcüğün içerdiği harf sayısına/niteliğine göre kurulan çeşitli vezinlerle belirlenen alt bölümlere ayrılmıştır; sözcükler bu bölümler boyunca sıralanır ve dilbilgisi açıklamaları bu alt bölümlerin nitelikleri uyarınca ve -kitabın başındaki tanıtım bölümü hariç- yeri geldiğinde verilir...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.